Apsces pluća (Gnojno zapaljenje pluća, Abscessus pulmonum) je lokalizovano gnojno zapaljenje, praćeno nekrozom i kolikvacijom zahvaćenih delova pluća i stvaranjem šupljina. (tuberkulozni (TBC) proces sa ovim osobinama nije apsces u užem smislu)
Ako u zahvaćenom delu pluća dominira nekroza koja je uzrokovana pretežno anaerobnim bakterijama, govori se o gangreni pluća.
PREDUSLOVI ZA RAZVOJ APSCESA:
- Teško opšte stanje pacijenta
- Hronični alkoholizam
- Prethodna bolest pluća (bronhitis, bronhiektazije, emfizem, karcinom)
NEPOSREDNI UZROK APSCESA MOŽE BITI:
- Aspiracija stranog tela (besvesno stanje, pijanstvo, u toku aspiracije gastričnog sadržaja, krvi…)
- Bronhijalna opstrukcija (tumori, strano telo…)
MIKOBIOLOŠKI NALAZ SPUTUMA:
- gnojni stafilokok, pneumokok, klebsiela, streptokok, Escherichia coli
Putevi dospevanja čestica u pluća:
- inhalacija,
- hematogeno,
- limfogeno ili
- direktno usled povrede toraksa.
KLINIČKI TOK:
- U početnoj fazi klinička slika je ista kao kod bronhopneumonije (povišena telesna temperautra, groznica, probadanje u grudnom košu, opšta slabost).
- Dalje nastaje pojava izražene leukocitoze (20000/cm3) i dalje pogoršanje opšteg stanja, kašalj i iskašljavanje na puna usta (kao da povraća – VOMIQE) gnojnog, ponekad fetidnog sadržaja.
- Količina sputuma je najveća odmah nakon uspostavljanja komunikacije apscesa i susednog većeg bronhusa, i može da se kreće do nekoliko stotina mililitara, kasnije se smanjuje.
- Ako se ne započne terapija antibioticima, nastupa kaheksija i javljaju se maljičasti prsti.
NALAZ NA PLUĆIMA:
- U početku, pre pojave drenaže apscesa u bronh, nalaz odgovara bronhopneumoniji.
- Kada se stvori šupljina javljaju se rano inspirijumsko i kasno ekspirijumsko pucketanje, a mogući su i timpanijum i amforično disanje (velika šupljina, a mali izlaz)
KOMPLIKACIJE:
- Na mestu apscesa mogu se stvoriti bronhiektazije
- Ako i nakon šest nedelja terapijom ne dođe do izlečenja to je hronicitet apscesa
- Na mestu prodora apscesa u pleuralnu šupljinu, može se razviti empijem pleure
- Smrtnost iznosi i do 20%
DIJAGNOZA:
- Naglo iskašljavanje “na puna usta” gnojavog sadržaja
- RTG (šupljina sa nivoom) – kada se isprazni
- Nalaz elastičnih vlakana u sputumu
- Bronhoskopija
Diferencijalna dijagnoza:
- Tuberkuloza (TBC) (tragati za Kohovim bacilom)
- Bronhiektazije
- Karcinom pluća
- Infarkt pluća
- Bronhopneumonije
- Gljivična oboljenja
- Piopneumotoraks
TERAPIJA:
- Antibiotici velike doze :
kombinacija Penicilin (3-4ml/dan) + Streptomicin (1gr/dan) ili uraditi antibiogram.
Lečenje antibioticima sprovoditi sve do izlečenja apscesa (zatvaranje apscesa i prestanak iskašljavanja) - Posturalna drenaža gnojnog sadržaja
- Bronhodilatatori
- Hiruška resekcija (ako dugo ne reaguje na ordiniranu terapiju)
Izvor: MedSkripte, wikipedia.org, mayo.edu, medscape, pubmed, freedigitalphotos.net,