Karcinom bronha (rak bronha, rak pluća, karcinom pluća, carcinoma bronchogenes)

Karcinom bronha (rak bronha, rak pluća, karcinom pluća, carcinoma bronchogenes) najčešće se javlja kod muškaraca- pušača u 6. i 7. deceniji života.

ETIOLOGIJA:

• pušenje, industrijski kancerogeni (azbest, arsen, nikl…)
• virusi, ožiljci od tuberkuloze (TBC) i druge bolesti
• hronični bronhitis
• genetski faktori

KLASIFIKACIJA:

1. planocelularni karcinom bronha
2. mikrocelularni karcinom bronha
3. adenokarcinom bronha
4. gigantocelularni karcinom bronha
5. bronhoalveolarni karcinom bronha 

SIMPTOMI se mogu podeliti u 5 grupa:

1. BRONHOPULMONALNI SIMPTOMI:

   – torakalni bol, kašalj, hemoptizije, ponavljane infekcije pluća

2. EXTRAPULMONALNI INTRATORAKALNI SIMPTOMI:

   – promuklost, kompresija vene cave superior, 
   – Hornerov sindrom (ptoza, mioza, enoftalmus i anhidroza lica), 
   – disfagija, pleuralni izliv, paraliza n.phrenicus, 
   – Pancoast-Tobias sindrom (tumor je lokalizovan u vrhu pluća, pozadi; brzo infiltruje neurovaskularne strukture ramena, što dovodi do intenzivnog bola u ruci i ramenu, pritisak na plexus brachialis; dovodi do osteolize zadnjih okrajaka prva 3 rebra što se vidi kroz senku tumora)!!!

3. EXTRATORAKALNE HEMATOGENE METASTAZE:

   U mozgu, plućima, jetri, skeletu, nadbubregu, bubregu, pankreasu

4. PARANEOPLASTIČNI SINDROM:

   – Tumor lučI hormone, fermente i druge supsance koje izazivaju odgovarajuće promene: ACTH (Kušingov sindrom), PTH (hiperkalciemija), polni hormoni (ginekomastija, atrofija testisa), 

   – Karcinoidni sindrom (ACTH, prostaglandini, bradikinin) se manifestuje: mučninom, crvenilom i edemom lica, drhtanjem, suzenjem, dispneom, povraćanjem, hipertenzijom, oligurijom

   – miopatija, neuropatija, encefalopatija

   – Acantosis nigricans, sklerodermija

   – migrirajućI tromboflebitis, tromboze, DIK

   – anemija, leukocitoze, bubrežne promene

5. NESPECIFIČNI SIMPTOMI: 
   – kaheksija

DIJAGNOZA:

• Radiografski, CT, NMR, ultrazvuk, tumorski markeri
• bronhoskopija i grafija, snimci abdomena, kostiju, lobanje
• Traže se primarni tumori i mestastaze

RADIOLOŠKI SE DELI NA:

1. CENTRALNI TIP :

   75% sa lokalizacijom u glavnim, lobarnim ili segmentnim bronhijama

   Na standardnim snimcima pluća ne prikazuje se direktno, već sa znacima:
   * nepotpune opstrukcije bronha-emfizem ili pneumonitis
   * potpune opstrukcije bronha-atelektaza

2. PERIFERNI TIP:

   25% sa lokalizacijom u perifernim bronhijalnim granama

   – Vidi se kao:
   *solitarna kružna senka ne periferiji ili 
   *u projekciji hilusa (periferni tip karcinoma sa centralnom lokalizacijom)

   – Senka je nehomogena, sa mogućim kalcifikacijama

   – Tumor može da se širi:
   * zrakasto = CORONA RADIATA ili kao
   * trakast izdanak = “MIŠIJI REP”

MOGUĆE EVOLUCIJE karcinoma bronha:

1. KANCERSKI APSCES: 
   razvija se u atelektaznom području, distalno od tumora 
2. MALIGNA KAVERNA: 
   nastaje raspadom tumorskog tkiva usled nekroze

TNM KLASIFIKACIJA:

TERAPIJA:

• hiruško lečenje
• zračenje
• hemoterapija
• imunoterapija
• simptomatska terapija

Izvor: MedSkripte, wikipedia.org, mayo.edu, medscape, pubmed, freedigitalphotos.net,