Prepona je regija ograničena prednjom ilijačnom spinom, pubičnom kosti i ingvinalnim kanalom. Bol u preponi je prvi put opisan 1980. godine od strane Gilmora a kao mogući uzrok je opisana dilatacija površnog otvora ingvinalnog kanala. Kasnija ispitivanja su pokazala da je stanje multifaktorijalno.
Dugoročni, odnosno hronični bol u preponi je patološko stanje koje se najčešće javlja kod sportista ali može biti prisutno u opštoj populaciji ili nakon operacija u ovoj ili drugim regijama. Zbog toga se često naziva sportska prepona, atletska prepona, hokejaška prepona i sl. Bolna prepona je najčešće prisutna kod fudbalera, hokejaša, košarkaša i ragbista. Problem hroničnog bola u preponi je jako kompleksan a tome doprinose brojne anatomske strukture u jednoj regiji i njihovi odnosi. Dodatnu konfuziju unose razni termini koji se povezju sa ovim patološkim stanjem. Značaju ovog problema doprinosi i podatak da su većina obolelih profesionalni sportisti a da su njihove profesionalne karijere ponekad i ugrožene. Zbog navedenog, pristup problemu hroničnog bola u preponi mora biti multidisciplinaran, što u fazi dijagnostike što u toku lečenja. Poboljšanju rezultata u lečenju doprinose lekari sportske medicine, opšti hirurzi, ortopedi, specijalisti fizikalne medicine i drugi.
Na stanje hroničnog bola u preponi se misli kada se pacijent požali na bol u toj regiji koji se pogoršava u toku vežbanja ili fizičke aktivnosti. Kada se pacijent javi lekaru zbog bolne prepone, prvi i osnovni cilj je da se utvrdi razlog nastanka bola, što svakako predstavlja dijagnostički izazov. U toku fizikalnog pregleda koriste se palpacija i aktivacija određene grupe mišića nasuprot zadatom otporu (test rezistencije). U prvim dijagnostičkim pretragama potrebno je isključiti sledeće poremećaje: prisustvo ingvinalne ili femoralne kile, osteoartritis, burzitis, stres frakturu, poremećaj femoro-acetabularnog pripoja ili bol porekla kuka (Tabela 1).
| Osnovni uzroci | Drugi muskulo-skeletni uzroci | Faktore koje ne treba zanemariti |
| Bol porekla aduktora | Ingvinalna ili femoralna kila | Stres fraktura Pubična i butna kost |
| Bol porekla iliopsoasa | Bol nakon operacije ingvinalne kile | Ingvinalna limfadenopatija |
| Bol porekla ingvinalnog kanala | Bol porekla nerva: Obturatorni Ilioingvinalni Genitofemoralni Iliohipogastrični | Intraabdominalni poremećaji Prostata Urinarna infekcija ili kalkuloza Apendicitis Divertikulitis |
| Bol porekla pubične kosti | Kičmeni stub Sakro-ilijačni spoj | Ginekološka stanja |
| Bol porekla kuka | Avulziona fraktura Prednja ilijačna spina Zadnja ilijačna spina Pubična kost | Spondiloartropatije |
| Tumori Prostata Urinarni trakt Testisi Tumoris mekih tkiva Karcinomi digestivnog trakta |
Pošto se navedeni poremećaji isključe, potrebno je razmotriti četiri patološka stanja u preponi: bol porekla ingvinalnog kanala, bol porekla aduktora, bol porekla iliopsoasa i bol porekla pubičnog spoja.
Bol porekla ingvinalnog kanala se definiše kao neobjašnjivi dugoročni bol u preponi koji se širi u butni predeo ili međicu. Pri fizikalnom pregledu hirurga i palpaciji ingvinalnog kanala postoji bolna osetljivost. Dodatni provokacioni test je kašalj.
Bol porekla aduktora je bol koji se provocira prilikom pokreta primicanja noge ka srednjoj ravni tela ali usled otpora. Bol je lokalizovan na pripoju dugog primicača na karličnoj kosti. (Slika 1)
Bol porekla iliopsoasa je lokalizovan u gornjem delu prednje strane buta, lateralnije od bola aduktora. Bol se pojačava prilikom savijanja butine u kuku pri doziranom otporu.
Bol porekla pubičnog pripoja je lokalizovan iznad stidne kosti a uzrok je u pripoju leve i desne pubične kosti.
Bol porekla aduktora, iliopsoasa i pubične kosti se leči kombinacijom nesteroidnih antiinflamatornih lekova (NSAIL) i metoda fizikalne medicine. Hirurško lečenje se može primeniti u pojedinim slučajevima bola porekla aduktora kada se izvodi zasecanje tetive, odnosno pripoja aduktora (tenotomija).
Kod bola porekla ingvinalnog kanala, u prvih 3-6 meseci je potrebno primeniti konzervativnu terapiju kombinacijom analgetika i tehnika fizikalne medicine a operativno lečenje se razmatra nakon neuspeha neoperativnih metoda lečenja. Vrsta operativnog zahvata koja se primenjuje je ista kao kod reparacije ingvinalne kile. Prema podacima iz literature, prosečno vreme od pojave simptoma do operacije je 9 nedelja. Približno 90% operisanih bolesnika se vraća uobičajenim aktivnostima nakon 10 nedelja od operacije. Priblično 90% operisanih bolesnika nakon operacije više ne oseća onaj bol koji je bio prisutan pre operacije. I konačno, oko 90% bolesnika je zadovoljno uspehom hirurškog tretmana.
Komparativne studije su pokazale bolje rezultate hirurškog lečenja bola porekla ingvinalnog kanala ili aduktora u smislu značajnije redukcije bola, kvaliteta života i opšteg zadovoljstva lečenjem.
vise info na FB stranici autora
