Američka agencija za lekove (FDA) napravila je početkom septembra ove godine istorijski korak u odobravanju prve genske terapije u SAD, doprinoseći novom pristupu u tretmanu karcinoma i drugih ozbiljni i po život ugrožavajućih oboljenja.
FDA je odobrila Kymriah (tisagenlecleucel) za određene pedijatrijske i adolescentne pacijente sa formom akutne limfoblastne leukemije (ALL). Kymriah, ćelijski bazirana genska terapija, je odobrena u SAD u tretmanu bolesnika do 25 godina starosti sa B-ćelijskim prekursorom ALL koji je refraktaran ili je u drugom ili kasnijem relapsu.
Kymriah je genetski modifikovana T-ćelijska autologna imunoterapija. Svaka doza Kymriah je posebno prilagođena terapija koja koristi individualne, sopstvene (pacijentove) T-ćelije (limfocite). Pacijentove T-ćelije se skupljaju i šalju u proizvodni centar gde se genetski modifikuju kako bi uključivali nove gene koji sadrže specifični protein (himerni antigen receptor CAR) koji usmerava T-ćeliju ka meti i ubija leukemične ćelije koje imaju specifični antigen CD19 eksprimiran na svojoj površini. Čim se ćelije modifikuju one se infuzijom vraćaju pacijentu kako bi ubijale karcinomske ćelije.
ALL predstavlja karcinom koštane srži i krvi, u kojem telo pravi abnormalne limfocite. Bolest se razija progresivno i predstavlja najčesći karcinom kod dece u SAD. ALL može biti ili T-ćelijskog ili B-ćelijskog porekla, ali je najčešći B-ćelijski. Kymriah je odobren u upotrebi kod pedijatrijske i adolescente grupe obolelih sa B-ćelijskim ALL i usmeren je naročito prema onim pacijentima kod kojih karcinom nije reagovao ili se vratio nakon inicijalnog tretmana (što se inače i događa kod oko 15-20% pacijenata).
Sigurnost i efikasnost leka je pokazana kroz multicentričnu studiju koja je obuhvatala oko 63 pacijenata sa relapsnom ili refraktarnom B-ćelijskom prekursornom ALL. Ukupna stopa reemisije unutar 3 meseca tretmana je 83%.
Tretman sa Kymriah ima i svoje potencijalne ozbiljne neželjene efekte. Dolazi sa upozorenjem za citokin oslobađajući sindrom (cytokine release syndrome CRS) koja predstavlja sistemski odgovor na aktivaciju i proliferaciju CAR T-ćelija prouzrokujući visoku telesnu temperaturu i sindrom slučan gripu, ali i neurološke ispade. I CRS i Neurološki događaji mogu biti životno ugrožavajući. Druga neželjena dejstva Kymriah uključuju ozbiljne infekcije, hipotenziju, akutno oštećenje bubrega, groznicu, hipoksiju. Većina simptoma se javlja unutar 22 dana od primene infuzione terapije Kymriah. Kako je CD19 antigen prezentovan na normalnim B-ćelijama, može postojati povišen rizik od infekcija u jednom dužem vremenskom intervalu.
FDA je takođe odobrila lek Actemra (tocilizumab) u tretmanu CAR T-ćelijski indukovanih ozbiljnih i po život opasnih CRS kod pacijanata iznad 2 godine starosti. Zbog rizika od CRS i neuroloških događaja, Kymriah je odobrena uz povišen rizik i zahteva upotrebu u strogo kontrolisanim hospitalnim uslovima (prema protokolu neophodno je da zdravstvena ustanova ima tocilizumab)
U cilju evaluacije daljeg dugotrotrajne sigurnosti neophodno je da proizvođač (Novartis) sprovede postmarketinšku opservacionu studiju uključenih pacijenata u terapiji Kymriah.
Kymriah je proizvod farmaceutske kuće Novartis Pharmaceuticals Corp., a Actemra farmaceutske kuće Genentech Inc.