Ileus

Ileus (intestinalna opstrukcija, ileus paralyticus, ileus e strangulatione, ileus e obstructione, ileus mechanicus, vezana creva) predstavlja prekid u pasažI creva.

ETIOLOGIJA:

1. Mehanički ileus => nastaje zbog opstrukcije creva
2. Paralitički (funkcionalni) => nastaje usled paralize creva

PODELA:

UZROCI OPTURACIONOG MEHANIČKOG ILEUSA:

1. Intralumenski: polipi, tumori, veliki žučni kamenci koji dospeju u crevo nakon stvaranja fistule
2. Intramuralni: atrezije ili stenoze zida creva
3. Van zidova creva: tumori i ascites

MEHANIČKI ILEUS

• može biti OPTURACIONI (prepreka je u lumenu creva) i
• STRANGULACIONI (prepreka je van lumena creva)

Starngulacioni ileus se ispoljava u 3 klinička oblika:

1. Volvulus: uvrtanje creva oko poprečne osovine
2. Inkarceracija: uvlačenje vijuge creva među priraslice ili u slabe tačke creva
3. Invaginacija: uvlačenje proximalnog u distalni deo lumena creva (najčešća je ileocekalna valvula)

FUNKCIONALNI ILEUS

• Može biti paralitički ili spastički

Uzroci nastanka su razni peritonealni inzulti:

1. želudačna kiselina, sadržaj kolona, digestivni enzimi
2. bazalna pneumonija, frakture rebara
3. vaskularne okluzija → ishemija → infarkt mezenterijuma
4. infarkt miokarda
5. retroperitonealni hematom (fraktura pršljena)
6. refleksni ileus usled renalne kolike ili pijelonefritisa

Distenzija creva: nastaje proksimalno od mesta prekida pasaže creva. Prekid pasaže nastaje zbog nagomilavanja gasa ili tečnosti. Oko 80% gasa potiče od progutanog vazduha (sadržI N₂ koji se teško apsorbuje iz creva, pa ga je poterbno evakuisati). Nagomilana tečnost: per os uneta tečnost, pljuvačka, gastrični sekret, normalna sekrecija H₂O i elektrolita sa jedne, a sa druge strane poremećaj njihove apsorpcije.

Kod strangulacionog ileusa osim prekida pasaže postoji i prekid cirkulacije krvi kroz zid uklještene crevne vijuge, a to dovodi do nekroze zida creva i akutnog  peritonitisa

Gubitak tečnosti i elektrolita: povraćanje, nagomilavanje tečnosti u distendiranom crevu, poremećaji cirkulacije u v.cava inferior

Ulazak tečnosti u zid creva i peritonealnu duplju, vodi u:

• hemokoncentraciju
• hipovolemiju
• renalnu insuficijenciju
• šok
• egzitus
• pada Natrijum, Kalijum, Kalcijum u krvi
• padaju proteini plazme

   

KLINIČKA SLIKA:

1. bol
2. povraćanje
3. opstipacija
4. meteorizam

MEHANIČKI ILEUS TANKOG CREVA (OPTURACIONI):

• bolovi u vidu grčeva u središnjem delu stomaka;
• bolovi su u vidu paroksizama između kojih se pacijent dobro oseća (crevne kolike)

MEHANIČKI STRANGULACIONI ILEUS TANKOG CREVA:

• stalni intenzivni bolovi

1. Povraćanje je izraženije, što je prepreka viša. Ako povraćani sadržaj ima žuč i sluz onda je to ileus proksimalnog tankog creva. Opstrukcija nižih partija → porvaćani sadržaj je taman fekulentnog mirisa (mizerere → povraćanje fekalnih masa)
2. Štucanje:
3. Opstipacija i odsustvo gasova dovodi do potpune opstrukcije

MEHANIČKI ILEUS KOLONA:

1. kolike su slabijeg intenziteta nego kod tankog creva
2. opstipacije, nema gasova; ponekad krv u stolici

Ovi simptomi mogu trajati desetakk dana, pa tek onda nastupa akutizacija procesa.

PARALITIČKI ILEUS:

1. Nadutost, nelagodnost (gasovi); često povraćanje
2. Ne postoji bol tipa kolike; bol je stalan i tup
3. Štucanje

FIZIKALNI NALAZ:

• abdominalna distenzija
• ako se na vreme ne operiše razvijaju se simptomi šoka
• jako izražena palpatorna osetljivost
• rigidni mišIćI prednje trbušnog zida (defans; kod peritonitisa)
• temperatura
• ponekada je moguća i palpatorna tumefakcija → strangulirane vijuge creva

Auskultacija:

• Borborigmi (krčanje creva) gube se kako bolest napreduje
• ”Mrtva tišina” ukazuje na paralizu pristaltike

LABORATORIJA:

• povišena sedimentacija
• leukocitoza,
• povišene serumske amilaze → strangulacija

Radiografija:

• hidroaerični nivoi u distendiranim vijugama (nativni snimak)
• vijuge (nivoi) se ređaju kao lestvice
• centralno postavljeni nivoi → ileus tankog creva
• bočni nivoi → ileus kolona
• Paralitički (irigografija) → znak OTISKA PALCA (edematozni nabori sluznice)

  

   

• Radiografski nije moguće razlikovati mehanički i paralitički ileus
• Kontrast se može dati samo ako nema opasnosti od perforacije → ovo je izuzetno rizično!!!
• Kod kolona se kontrast uvodi samo klizmom – nikako per os !!!

TERAPIJA:

• PARALITIČKI:

  neoperativni tretmen osnovne bolesti; 
  medikamentozna terapija; 
  infuzije (vode i elektolita); 
  prestanak per os unosa; 
  crevna aspiracija (čime se otklanja distenzija); 
  klizme radi postizanja defekacije

• MEHANIČKI ILEUS: 
  hitna operacija za 12-24h

1. presecanje sraslina koje strangulo-opsrtuišu; uklanjanje stranih tela (koprolita, žučnog kamena)
2. dezinvaginacija
3. resekcija vijuge → ako je devitalizovana (gangrena)

• Najznačajniji simptom akutnog apendicitisa je defans mišIća → tvrda ileocekalna regija veličine dlana (refleks)

Izvor: MedSkripte, wikipedia.org, mayo.edu, medscape, pubmed, freedigitalphotos.net,